Gaswinningsbesluit vernietigd

16 november 2017

Gaswinningsbesluit vernietigd

De Raad van State heeft het gaswinningsbesluit van de (vorige) minister van Economische Zaken vernietigd. De nieuwe minister Wiebes moet binnen een jaar een nieuw besluit nemen. In de tussentijd mag de NAM 21,6 miljard kubieke meter gas winnen uit het Groningenveld.

De Raad van State vindt het “niet aanvaardbaar” dat de minister de gaswinning voor vijf jaar heeft vastgelegd, terwijl hij de risico’s daarvan niet heeft beoordeeld. Ook gaat de Raad van State niet zo ver dat de gaswinning nu meteen wordt stil gelegd. De (nieuwe) minister krijgt een jaar de tijd om een nieuw, beter onderbouwd, besluit te nemen. Ondertussen mag de NAM 21,6 miljard m3 gas per jaar uit het Groningenveld winnen.

Tweede vernietiging
Dit is nu de tweede vernietigende uitspraak: in november 2015 heeft de Raad van State de gaswinningsbesluiten van minister Kamp van 30 januari 2015 en 29 juni 2015 vernietigd. Wij hopen dat de nieuwe minister een wijs besluit zal nemen: de gaswinning uit het Groningenveld moet zo snel mogelijk worden afgebouwd.

Besluit deugt niet
Volgens de Raad van State deugt het gaswinningsbesluit oud-minister Kamp niet. De minister heeft onvoldoende rekening gehouden met de veiligheid in het gebied. Hij heeft de ernstige gevolgen van de voortdurende aardbevingen voor de bevolking van het gebied onvoldoende mee gewogen. De risico’s zijn onzeker, het is niet bekend hoeveel woningen er versterkt moeten worden, het is niet bekend hoe lang het versterken van de woningen zal duren, de minister kan niet aan de bewoners vertellen hoe lang de ellende in het gebied nog voortduurt. Ook heeft de minister niet duidelijk gemaakt welke maatregelen hij neemt om de gaswinning in Groningen op termijn te verminderen.

Eind september 2016 besloot minister Kamp in te stemmen met het winningsplan van de NAM. Wij gingen, samen met de Groninger Bodembeweging, de Waddenvereniging en Milieudefensie, tegen die besluit in beroep. Ook de provincie, veel gemeenten, waterschappen en bewoners gingen in beroep.

Nadat Staatstoezicht op de Mijnen constateerde dat het aantal aardbevingen nabij Loppersum weer toenam, besloot de minister in mei 2017 de winning verder te beperken tot 21,6 miljard m3 gas. Wij trokken ons beroep niet in.

Wat waren onze bezwaren tegen beide besluiten van de minister?
– De hoogte van de gaswinning werd voor vijf jaar vastgelegd. Daarmee werden de bevolking, lokale overheden en milieuorganisaties voor vijf jaar buitenspel gezet. Wij vinden dat er jaarlijks getoetst moet worden of de gasproductie nog verder omlaag kan.
– De minister had geen plan om de gaswinning uit het Groningenveld af te bouwen.
– De leveringszekerheid (hoeveel gas we nodig hebben voor gebruik in Nederland voor levering aan onze buurlanden) vond de minister nog steeds belangrijker dan de veiligheid van Groningers.

De uitspraak van de Raad van State
De rechter heeft ons op alle punten gelijk gegeven en heeft het gasbesluit vernietigd. Volgens de Raad van State heeft de minister het risico voor de mensen in het aardbevingsgebied niet genoeg betrokken bij zijn besluit. Hij heeft ook niet gemotiveerd waarom het belang van leveringszekerheid doorslaggevend was bij zijn besluit, ondanks de onzekerheid over de gevolgen. Bovendien heeft hij niet duidelijk gemaakt welke maatregelen hij zal nemen om de behoefte aan gas te beperken.

De minister stelt dat het niet mogelijk is om de risico’s van gaswinning voor de mensen in het aardbevingsgebied goed in beeld te brengen. De Raad van State is daar niet van overtuigd. De minister had in ieder geval nader onderzoek moeten doen naar de mogelijkheden om de risico’s in kaart te brengen. De minister stelt dat het aantal bevingen niet zal toenemen ten opzichte van 2015. Hij betoogt dat de situatie in 2015 aanvaardbaar was omdat in dat jaar geen slachtoffers zijn gevallen als gevolg van aardbevingen. Dit overtuigt de Raad van State niet: ook bij een zeer onveilige situatie kan het voorkomen dat er in een bepaald jaar geen slachtoffers vallen.