Duurzaam renovatieconcept voor gestapelde bouw
9 november 2016
Duurzaam renovatieconcept voor gestapelde bouw
TisBEN aan de Coniferenstraat in Zaandam Een duurzaam renovatieconcept voor gestapelde bouw.
De Natuur en Milieufederatie Noord-Holland is projectleider van een bijzondere samenwerking: TisBEN, bestaande uit Bouwbedrijf Jac Tromp samen met installatiebedrijf Inco en Schipper kozijnen. We streven naar energiezuinigere gebouwen door met stapsgewijze maatregelen Bijna Energie Neutrale renovatieconcepten neer te zetten.
Voor de BIK-challenge (BIK=Bouwen aan Integrale Ketensamenwerking) van de Kamer van Koophandel, is energieconsortium TisBEN de uitdaging aangegaan om een verduurzamingsconcept te bedenken voor een portiekflat uit de jaren 60 van woningcorporatie Rochdale. TisBEN kreeg de opdracht een plan te bedenken om de flat betaalbaarder, fraaier, leefbaarder, maar vooral energiezuiniger te maken.
Het complex is gebouwd in de jaren 60. En dat is te zien. Het staat in een groene wijk die nu nog mooi is, maar kenmerken heeft van het afglijden naar achterstandsbuurt. Zonde! TisBEN heeft de handschoen opgepakt om buiten de begaande kaders te kijken naar het pand. De energierenovatie biedt de kans om het complex en de wijk samen in een veel beter daglicht te zetten. Door samen met gemeente en bewoners breder te kijken dan het pand en andere wensen mee te nemen in de opgave.
In slechts 3 maanden hebben wij 8 scenario’s uitgewerkt om te gaan van een energielabel G-D naar minimaal een B, A, A+ tot maximaal Energieneutraal. Ons advies aan de woningbouwcorporatie is een A++ (BEN) gebouw. In de plannen zijn onderwerpen zoals investeringen, totale kosten en terugverdientijd (TCO), marktwaarde, huurverhoging, lastenverlaging, meerjaren onderhoud, bewonersparticipatie, energiecoaches, buurtleefbaarheid, buurtgevoel en veiligheid in de scenario’s meegenomen. Een pittige, uitdagende en inspirerende opgave!
In ons advies pakken we het gebouw in een dikke jas met isolatiewaarde Rc 10. We halen de schoorstenen van het dak en leggen er een nieuw dak op met zonnepanelen. Gemiddeld 10 panelen per appartement, maar het exacte aantal is afhankelijk van de ligging van het appartement in het blok. We vervangen al het glas door Hr++ isolatieglas. Alle balkons worden ingepakt tot een soort serre-achtige buitenruimte. In de zomer kunnen de ramen open, in de winter kun je toch buiten zitten. De ketels worden vervangen door een hybride systeem. Een warmtepomp zorgt voor een behaagelijke temperatuur op koude herfstdagen. Wanneer de buitentemperatuur ver onder het vriespunt komt, springt een nieuwe cv-ketel bij. De ventilatie wordt mechanisch geregeld met een warmte terugwin unit.
De onveilige situatie van de anonieme poortjes onder het gebouw veranderen in een “shared space” met de sfeer van een huiskamer. We zetten het complex open door het gebruik van glas in de voordeuren en eigenen ons als het ware de buitenruimte toe. Ook de achtertuinen worden betrokken in het ontwerp. De voorkant wordt opgesierd door plantenbakken.
Door bewoners meer zeggenschap te geven over het pand en de buitenruimte ontstaat een betrokken bewonersgemeenschap die opkomt voor buurt en eigen huis. Kortom, het appartementencomplex krijgt allure en komt midden in een park te staan.
In de begroting is rekening gehouden met realistische cijfers. Bijvoorbeeld dat huurders nu een lage energierekening hebben door zuinig te stoken. Hier is dus nauwelijks iets te halen! We rekenen ons niet rijk met huurverhogingen door comfortverbeteringen. We gaan uit van ten minste woonlastenneutraal.
Onze energiebesparende maatregelen zijn beproeft en berekend met de meest veilige marges. Ook de toekomst wordt door ons voorbereid. De corporatie kan makkelijk naar een energieneutraal complex, als de toekomstige afspraken met AEDES daarom vragen. Nu bereiden we de stap naar energieneutraal en full electric al voor. Wij geloven dat we met ons advies niet alleen een energiezuinig pand neerzetten, maar ook een duurzame buurt creeeren. Waar het appartementencomplex nauwelijks energie verbruikt en bewoners zelf de energie hebben om iets moois van hun buurt te maken.
Op 12 oktober heeft Rochdale tot teleurstelling van bewoners besloten om niet met het consortium verder te gaan. Een andere partij heeft Rochdale een aanlokkender alternatief geboden. Helaas, denken wij, een gemiste kans om deze Zaanse huurwoningen betaalbaar te verduurzamen. Maar gelukkig kan het verduurzamingsconcept prima op vergelijkbare woningen worden toegepast. En in Noord-Holland zijn ongelofelijk veel van deze gestapelde appartementencomplexen te vinden.